Aktualności

Tajwan

13 stycznia na Tajwanie odbyły się wybory prezydenckie, w których zwycięstwo odniósł dotychczasowy wiceprezydent Lai Ching-te (William Lai) z Demokratycznej Partii Postępowej zdobywając ponad 40 % głosów. Jest to trzecie z rzędu zwycięstwo tej partii w wyborach prezydenckich. Dotychczasowy prezydent Tsai Ing-wen nie mógł już ubiegać się o reelekcję.

Kontr kandydatami byli Hou Yu-ih z prochińskiej partii Kuomintang Hou Yu-ih oraz Ko Wen-je z Tajwańskiej Partii Ludowej. 

Pomimo presji ze strony Pekinu i chińskiego niezadowolenia z kandydatury Lai Ching-te społeczność Tajwanu dokonała wyboru prezydenta o bardzo proniepodległościowych poglądach. 

” Wybory pokazały światu oddanie społeczeństwa Tajwanu demokracji, co mam nadzieję Chiny potrafią zrozumieć” mówił Lai Ching-te po ogłoszeniu zwycięstwa. 

Tego samego dnia odbyły się także wybory 113 parlamentarzystów do jednoizbowego parlamentu Tajwanu. 52 mandaty zdobył dążący do zbliżenia z Chinami Kuomintang, Demokratyczna Partia Postępowa uzyskała 51 mandatów, a Tajwańska Partia Ludowa 8. Żadne ugrupowanie nie uzyskało samodzielnej większości.

Jemen

Rebelianci z Ruchu Huti od kilku tygodni, w ramach solidarności z Hamasem ostrzeliwują statki handlowe płynące przez Morze Czerwone. W odpowiedzi Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania zaatakowały za pomocą okrętów i lotnictwa cele znajdujące się na terytorium Jemenu kontrolowanym przez Huti. Cele miały zostać wybrane tak aby obyło się bez ofiar cywilnych.

Wcześniej USA skierowały do Huti oficjalne ostrzeżenie.

Huti odpowiedzieli groźbami konsekwencji czekających USA, dodatkowo rzecznik prasowy Huti Mohammed Abdulsalam powiedział, że „izraelskie statki oraz te zmierzające do portów okupowanej Palestyny nadal będą atakowane, gdyż są uznawane za wrogie jednostki militarne.”

Atak potępił Iran oraz libański Hezbollah, sojusznicy Huti. 

Autor: Julia Makurat

Euractiv, Tajwan: Wybory wygrywa prozachodni William Lai, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/tajwan-prezydentem-zostanie-pro-zachodni-william-lai/

CNN, Taiwan voters dismiss China warnings and hand ruling party a historic third consecutive presidential win  https://edition.cnn.com/2024/01/13/asia/taiwan-presidential-election-results-intl-hnk/index.html

Money.pl, Gorąco wokół Tajwanu po wyborach. „Wzywamy władze w Pekinie” https://www.money.pl/gospodarka/goraco-wokol-tajwanu-po-wyborach-wzywamy-wladze-w-pekinie-6984547733187104a.html

Euractiv, USA i Wielka Brytania uderzyły w Jemenie. Celem rebelianci z ruchu Huti

https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/usa-i-wielka-brytania-uderzyly-w-jemenie-celem-rebelianci-z-ruchu-huti/

BBC, US and UK strikes target Houthi rebels in Yemen https://www.bbc.com/news/world-middle-east-67954161

Iran

3 stycznia w mieście Kerman na południu Iranu doszło do zamachu terrorystycznego, w wyniku którego zginęły 84 osoby. Do ataku doszło podczas ceremonii ku pamięci Ghasema Solejmanego- dowódcy Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, który został zabity 3 lata temu podczas amerykańskiego ataku powietrznego w Bagdadzie. Do przeprowadzenia zamachu przyznało się Państwo Islamskie, wcześniej Iran oskarżał USA i Izrael. Najwyższy przywódca Iranu Ayatollah Ali Khamenei zapowiedział „surowe konsekwencje” czekające na sprawców. 

Francja

W poniedziałek 8 stycznia premier Francji Elizabeth Borne podała się do dymisji. W swoim liście rezygnacyjnym zasugerowała, że odejście nie było jej decyzją ponieważ to prezydent Emmanuel Macron poinformował ją o „chęci powołania nowego premiera”. Jako powód komentatorzy wskazują chęć Macrona nadania nowego impulsu swojej drugiej kadencji przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Pozycja premier Borne wydawała się zagrożona już ubiegłego lata, kiedy wykorzystała art. 49.3 do przeforsowania kontrowersyjnej reformy emerytalnej bez głosowania posłów. 

Nie wiadomo jeszcze kto zastąpi Borne na stanowisku. Informacja powinna zostać podana we wtorek 9 stycznia, najbardziej prawdopodobnym kandydatem jest minister edukacji Gabriel Attal. 

Liban

2 stycznia doszło do izraelskiego ataku w stolicy Libanu Bejrucie, w wyniku którego zginęło sześć osób. Wśród zabitych znalazł się jeden z liderów Hamasu Saleh al-Arouri. Izraelski dron uderzył w budynek Hamasu w dzielnicy uchodzącej za rejon pod kontrolą Hezbollahu. Hezbollah, sojusznik Hamasu od wybuchu wojny Izraela z Hamasem prowadzi wymianę ognia z Izraelem niemal codziennie.

Hezbollah zapowiedział, że atak „niepozostanie bez odpowiedzi i kary”. Premier Libanu Nadżib Mikati stwierdził, że atak był próbą wciągnięcia Libanu w wojnę.

Doradca premiera Izraela, Mark Regev powiedział w wywiadzie dla MSNBC, że Izrael „nie bierze odpowiedzialności za ten atak”.

Autor: Julia Makurat

Euractiv, Zamach terrorystyczny w Iranie. Setki zabitych i rannych https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/zamach-terrorystyczny-w-iranie-dziesiatki-ofiar-setki-rannych/

BBC, Iran leader vows harsh response to deadly bombings that killed 84 https://www.bbc.com/news/world-middle-east-67872281

Euractiv, Premier Francji podała się do dymisji https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/premier-francji-podala-sie-do-dymisji/

TVN 24, Dymisja szefowej francuskiego rządu Elizabeth Borne https://tvn24.pl/swiat/francja-prezydent-emmanuel-macron-przyjal-dymisje-premier-elisabeth-borne-7713646

Defence 24, Izrael zaatakował Liban? Eksplozje w Bejrucie, nie żyje jeden z dowódców Hamasu https://defence24.pl/geopolityka/izrael-zaatakowal-liban-eksplozje-w-bejrucie-nie-zyje-jeden-z-dowodcow-hamasu 

TVN 24, Atak w Bejrucie. Wśród ofiar jeden z liderów Hamasu i dwaj jego dowódcy https://tvn24.pl/swiat/wojna-w-gazie-izrael-zabil-jednego-z-liderow-hamasu-saleh-al-arouri-nie-zyje-7683625 

W klubie dyskusyjnym Cyryl Club odbyło się spotkanie „Wpływy rosyjskie w Niemczech”.

Naszym gościem była analityk Patrycja Tepper z Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego, a podczas wydarzenia dyskutowaliśmy m.in. o najsłynniejszym apologecie Putina w Niemczech – Gerhardzie Schröderze czy też o tym, jak Niemcy zwalczają rosyjskie wpływy w swoim państwie.

Bardzo dziękujemy naszej ekspertce za ciekawe spotkanie oraz Forum Młodych Dyplomatów za kolejną owocną współpracę.

Serdecznie zapraszamy Państwa na spotkanie z analityk Instytutu Zachodniego Patrycją Tepper pt. „Rosyjskie wpływy w Niemczech”, które odbędzie we wtorek 9 stycznia o godzinie 18.00 w klubie dyskusyjnym Cyryl Club przy ul. Młyńskiej 14 w Poznaniu.

Kontekstem dla spotkania jest niejednoznaczny stosunek Niemców do Rosjan, który widoczny był w wieku aspektach niemieckiej polityki. Porozmawiamy nie tylko o byłym kanclerzu Gerhardzie Schröderze, lecz także o tym, jakie narzędzia stosuje Rosja do infiltracji Niemiec. Omówiona zostanie także zmiana w niemieckiej polityce względem Rosji po inwazji na Ukrainę z 24 lutego 2022 r. Spojrzymy także na organizacje prorosyjskie w Niemczech, m. in. na tworzący się lewicowo-populistyczny ruch polityczny Bündnis Sahra Wagenknecht.

Patrycja Tepper – analityk w zespole Niemcy-Europa-Świat w Instytucie Zachodnim. Jej zainteresowania obejmują niemiecką Ostpolitik oraz relacje niemiecko-rosyjskie przede wszystkim w obszarze gospodarczym i społecznym.

Współorganizatorami wydarzenia są: Forum Młodych Dyplomatów oraz Instytut Zachodni w Poznaniu.

Unia Europejska

Podczas szczytu Unii Europejskiej w Brukseli, który odbył się 14-15 grudnia, Rada Europejska postanowiła otworzyć negocjacje akcesyjne z Ukrainą i Mołdawią oraz Bośnią i Hercegowiną, kiedy ta spełni wszystkie kryteria. Status państwa kandydującego otrzymała Gruzja. 

Prezydent Ukrainy Wołodymir Zełenski napisał na platformie X: „Dziękuję wszystkim, którzy pracowali by to się mogło wydarzyć i wszystkim, którzy pomagali. Dzisiaj gratuluję każdemu Ukraińcowi.”

Udziału w głosowaniu nad rozpoczęciem negocjacji z Ukrainą nie wziął premier Węgier Viktor Orban, który wyszedł z sali pozwalając na jednogłośne podjęcie decyzji. Orban zawetował jednak pomysł, aby do wieloletnich ram finansowych Unii dodać pakiet pomocy dla Ukrainy o wartości 50 mld euro na cztery lata. Temat rewizji budżetu ma zostać ponownie podjęty podczas nadzwyczajnego szczytu UE w styczniu.

Podczas szczytu ogłoszona także 12 pakiet sankcyjny na Rosję

Rosja

14 grudnia odbyła się coroczna konferencja „Podsumowanie roku z Władimirem Putinem” z udziałem rosyjskich obywateli. Jest to pierwsza edycja od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę i to właśnie jej poświęcono najwięcej czasu, posługując się nazwą „specjalna operacja wojskowa”.

Według Putina cele od początku operacji nie uległy zmianie, a „pokój nastanie wtedy, kiedy osiągniemy swoje cele.” Analizując kontrofensywę Ukrainy stwierdził, że Kijów nie osiągnął swoich celów, a z kolei pozycja wojsk rosyjskich na ukraińskim froncie jest coraz lepsza. Na pytanie czy planuje kolejną mobilizację odpowiedział, że nie widzi takiej potrzeby

Prezydent nalegał, aby Ukraina pozostała neutralna i nie wstępowała w struktury NATO.

Pozostałe poruszane tematy dotyczyły między innymi ekonomii oraz polityki zagranicznej. O relacjach Rosji z Chinami mówił, że są na najwyższym poziomie w historii. Zapewnił także, że Rosja jest gotowa rozpocząć relacje ze Stanami Zjednoczonymi, jednak problemem jest „imperialistyczna polityka” USA. 

Dzień przed konferencją Putin zapowiedział swój start w nadchodzących wyborach prezydenckich

Serbia

17 grudnia w Serbii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Według wstępnych prognoz IPSOS oraz serbskiej organizacji śledzącej wybory CeSID zwycięstwo odniosła rządząca Serbska Partia Postępowa uzyskując 46,6% głosów, a na drugim miejscu uplasowała się opozycyjna koalicja Serbia Przeciwko Przemocy. Frekwencja na godzinę 19 wyniosła 55%.

Autor: Julia Makurat

Euractiv, UE rozpocznie negocjacje akcesyjne z Ukrainą i Mołdawią https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/ue-rozpocznie-negocjacje-akcesyjne-z-ukraina-i-moldawia/

OKO.press, Jest przełom na szczycie UE! Wielka radość dla Ukrainy, Mołdawii i Gruzji https://oko.press/szczyt-ue-wielka-radosc-dla-ukrainy-moldawii-i-gruzji

Euractiv, Doroczna konferencja Putina: „Pokój będzie wtedy, gdy osiągniemy nasz cele” https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/doroczna-konferencja-putina-pokoj-bedzie-wtedy-gdy-osiagniemy-nasze-cele/

Aljazeera, Putin: Russia’s goals in Ukraine unchanged, no peace until they’re achieved https://www.aljazeera.com/news/2023/12/14/russias-goals-in-ukraine-unchanged-putin-says

Euractiv, Wyniki exit poll w Serbii: Partia Vucicia wygrywa https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/wyniki-exit-poll-w-serbii-partia-vucicia-wygrywa/ 

USA

Senat Stanów Zjednoczonych w środę 6 grudnia odrzucił projekt ustawy na przekazanie 111 mld dolarów wydatków budżetowych na pomoc Ukrainie (61 mld), Izraelowi, Tajwanowi i innym państwom regionu Indo-Pacyfiku jak również na wsparcie ochrony granic i walkę z obrotem fentanylu. Projekt nie uzyskał wymaganej większości 60 głosów, przeciwko głosowali wszyscy Republikanie oraz senator Bernie Sanders. 

Republikanie próbowali wymusić dodanie do projektu restrykcji w polityce azylowej i dalszego umacniania ochrony na granicy z Meksykiem. Prezydent Joe Biden powiedział, że jest skłonny do kompromisu odnoście imigracji, ponieważ „system jest zepsuty”, ale nie zgadza się na „branie Ukrainy jako zakładnika” dla żądań Republikanów. 

Odrzucenie projektu nie jest równoznaczne z całkowitym brakiem nadziei na kontynuację amerykańskiej pomocy dla Ukrainy, jednak uchwalenie nowej ustawy przed końcem roku będzie niezwykle trudne, ponieważ Izba Reprezentantów planowo powinna rozpocząć świąteczną przerwę 14 grudnia. 

Prezydent Joe Biden zaprosił prezydenta Wołodymyra Zełeńskiego do Waszyngtonu. Do spotkania ma dojść 12 grudnia, a tematem trzeciej od początku wojny wizyty prezydenta Ukrainy w Stanach Zjednoczonych będzie „kooperacja w zakresie bezpieczeństwa i jedności”.

Rada Bezpieczeństwa ONZ

Podczas obrad Rady Bezpieczeństwa ONZ, które miały miejsce 8 grudnia odbyła się debata nad projektem uchwały o oficjalnym wezwaniu stron konfliktu w Strefie Gazy do zawieszenia broni, uwolnienia wszystkich zakładników oraz dostępu do pomocy humanitarnej. Głównym autorem projektu były Zjednoczone Emiraty Arabskie.  

Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres po raz pierwszy w swojej kadencji powołał się na artykuł 99 Karty Narodów Zjednoczonych: „Sekretarz Generalny może zwrócić uwagę Rady Bezpieczeństwa na każdą sprawę, która jego zdaniem może zagrażać utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.”

Za głosowało 13 państw, Wielka Brytania wstrzymała się od głosu, a Stany Zjednoczone zagłosowały przeciwko. Ponieważ USA jako stały członek RB posiada prawo weta projekt został odrzucony. 

Autor: Julia Makurat

Bankier.pl, Senat USA odrzucił pakiet wydatków na pomoc Ukrainie. Chodzi o 61 mld dolarów https://www.bankier.pl/wiadomosc/Senat-USA-odrzucil-pakiet-wydatkow-na-pomoc-Ukrainie-Chodzi-o-61-miliardow-dolarow-8659235.html

Euractiv, Senat USA odrzucił ustawę o pomocy dla Ukrainy https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/senat-usa-odrzucil-ustawe-o-pomocy-dla-ukrainy/

TVN 24, Zełenski jedzie do Waszyngtonu. Spotka się z Bidenem w Białym Domu https://tvn24.pl/swiat/wolodymyr-zelenski-jedzie-do-waszyngtonu-spotka-sie-z-joe-bidenem-w-bialym-domu-7524164

Euractiv, USA zawetowały wniosek RB ONZ o zawieszenie broni w Strefie Gazy https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/usa-zawetowaly-wniosek-rb-onz-o-zawieszenie-broni-w-strefie-gazy/

https://www.unic.un.org.pl/dokumenty/karta_onz.php#:~:text=Artyku%C5%82%2099,utrzymaniu%20mi%C4%99dzynarodowego%20pokoju%20i%20bezpiecze%C5%84stwa.

OKO.press, USA blokują rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ ws. Izraela i Gazy https://oko.press/na-zywo/dzien-na-zywo-najwazniejsze-informacje/usa-blokuja-rezolucje-rady-bezpieczenstwa-onz 

Dziś odbyło się spotkanie pt.: „Pułpaka „życzliwych portretów”. O artystycznych reprezentacjach Ukraińców”.

Podczas wykładu, odbywającego się w Cyryl Club, przyjrzeliśmy się problemowi solidarności w kulturze, która mimo najlepszych intencji – może mieć skutek odwrotny od zamierzonego.

Gościem wydarzenia był dr Ryszard Kapidura – adiunkt w Zakładzie Ukrainistyki Insytutu Filologii Wschodniosłowiańskich Wydziału Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Dziękujemy za owocny czas!

Zjednoczone Emiraty Arabskie

30 listopada w Dubaju rozpoczął się szczyt klimatyczny ONZ- COP28, obrady potrwają do 12 grudnia, a wezmą w nich udział delegacje prawie 200 państw. Głównym celem szczytu są działania w celu ograniczenia wzrostu globalnej temperatury do 1,5 stopnia Celsjusza względem epoki przedprzemysłowej. 

Poruszane będą także takie tematy jak przyśpieszenie przejścia na czyste źródła energii w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, przekazywanie środków finansowych na działania klimatyczne z bogatszych do biedniejszych państw oraz prace nad nową umową dla państw rozwijających się. 

Obrady będą okazją do podsumowania działań podjętych przez poszczególne państwa w celu ograniczenia negatywnych zmian klimatycznych. 

Polskę na szczycie reprezentować będzie prezydent Andrzej Duda, swój przyjazd z powodu choroby odwołał z kolei papież Franciszek.

Kontrowersje budzi miejsce odbywania się konferencji COP28, ponieważ Zjednoczone Emiraty Arabskie są w światowej dziesiątce największych producentów ropy naftowej i dlatego szybkie odejście od paliw kopalnianych nie jest korzystne dla interesów państwa.  

Wenezuela

3 grudnia w Wenezueli odbyło się referendum, w którym obywatele decydowali o utworzeniu w regionie Essequibo, należącym do Gujany, nowego państwa, które ma zostać wpisane na mapę terytorium Wenezueli. 

Essequibo to zalesiony region bogaty w złoża ropy naftowej liczący 160 tys. kilometrów kwadratowych i zamieszkany przez ok. 125 tys. obywateli Gujany. Wenezuela rości sobie prawa do regionu, ponieważ za czasów hiszpańskiego kolonializmu znajdował się w jej granicach. Caracas odrzuca orzeczenie międzynarodowych arbitrów z 1899, którzy ustalili przebieg granicy, kiedy Gujana była jeszcze kolonią brytyjską. 

Władze Wenezueli poinformowały, że w referendum wzięło udział ok. 10,5 mln z 20,7 mln uprawnionych do głosowania i 95% opowiedziało się za włączeniem Essequibo do Wenezueli. Referendum miało charakter niewiążący i nie wiadomo jakie kolejne kroki podejmie rząd Wenezueli. 

Autor: Julia Makurat

Źródła:

Defence24, Dziś Wenezuela zdecyduje w referendum w sprawie Gujany https://defence24.pl/geopolityka/dzis-wenezuela-zdecyduje-w-referendum-w-sprawie-gujany

Alijazeera, Venezuela holds referendum on oil-rich Guyana region: Four things to know https://www.aljazeera.com/news/2023/12/3/venezuela-holds-referendum-on-oil-rich-guyana-region-four-things-to-know

Energetyka24, Ruszył szczyt klimatyczny COP28 w Dubaju https://energetyka24.com/klimat/wiadomosci/ruszyl-szczyt-klimatyczny-cop28-w-dubaju

BBC, What is COP28 in Dubai and why i sit important? https://www.bbc.com/news/science-environment-67143989

Rzeczpospolita, Referendum w Wenezueli: 95 proc. poparło roszczenia terytorialne wobec Gujany https://www.rp.pl/dyplomacja/art39511641-referendum-w-wenezueli-95-proc-poparlo-roszczenia-terytorialne-wobec-gujany