Współczesny dyplomata musi posiadać pewne cechy, które powodują, że łatwiej mu jest wpasować się w realia pracy na placówce dyplomatycznej. Państwo, które wysyła swoich przedstawicieli dyplomatycznych za granicę starannie dobiera ich pod względem charakterologicznym, a także sprawdza wykształcenie – znajomość historii państwa, do którego dany dyplomata jest wysyłany, znajomość języków oraz tzw. umiejętności miękkie (np. łatwość w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych).
Podstawową cechą dobrego dyplomaty według Jerzego Bahra jest dyskrecja. Przedstawiciel dyplomatyczny nie może ujawniać informacji poufnych, a ponadto powinien wykazywać się elastycznością i sprytem w nieujawnianiu tychże informacji, bowiem niedopuszczalna jest dyskrecja odpychająca. Nie bez powodu wypowiedziane zostały słowa: „Dyplomacja to taka sztuka, która polega na tym, żeby umieć powiedzieć coś, kiedy się nie ma nic do powiedzenia, albo umieć nie powiedzieć nic, wtedy, kiedy ma się do powiedzenia bardzo dużo”. Dodatkowo dyplomata nie powinien być nachalny i sprawiać wrażenia, że wchodzi w cudze pojmowanie świata i rzeczywistości, ponieważ wymagane jest to, aby zachowywał takt w każdej możliwej sytuacji z jaką przyjdzie mu się zmierzyć.
Kolejnymi przymiotami, którymi powinien odznaczać się przedstawiciel dyplomatyczny to odpowiedni poziom intelektualny, doświadczenie i ogłada towarzyska, refleks i bystrość, a także wiedza z zakresu polityki, historii, geografii, ekonomii, prawa międzynarodowego i dyplomatycznego. Przy posiadaniu wszystkich z wymienionych osoba w relacjach dyplomatycznych nie powinna tworzyć atmosfery wyższości, powinna raczej być przyjacielska, dobroduszna, ujmująca. Dodatkowo podczas rozmów dyplomatycznych dominować musi zręczność i finezja, tak, aby móc wczuć się w partnera, wiedzieć co dla niego jest ważne.
Dla dyplomaty równie ważne są umiejętności załatwiania różnych kwestii, odpowiedniego stylu zachowania, opanowania kodeksu honorowego, rytuału, procedur. Istotne to jest również z punktu widzenia różnych szkół dyplomatycznych, które kładą spory nacisk na odpowiednie wykwalifikowanie przyszłych przedstawicieli dyplomatycznych.
Znajomość języków jest jedną z najważniejszych rzeczy, które dyplomata powinien umieć. We współczesnym świecie podstawową kwestią jest posługiwanie się językiem angielskim, a także językiem państwa przyjmującego, w którym dyplomata pełni swoją misję dyplomatyczną. Jeżeli trudnością jest opanowanie miejscowego języka, to minimalnie należy znać jeden z grupy: francuski, hiszpański, niemiecki lub rosyjski.
Współcześni dyplomaci powinni być bardziej tradycyjni, aniżeli by byli w swoim kraju. Uzasadnione jest to tym, że polscy przedstawiciele dyplomatyczni winni być nosicielami polskości, muszą propagować i reprezentować kulturę, z której pochodzą.
J. Bahr dodatkowo doradza młodym dyplomatom, którzy dopiero wchodzą w „świat dyplomacji”, aby niczemu się nie dziwili; muszą być świadomi różnorodności kultur, języków, tradycji. Im więcej dyplomaci będą wiedzieli o świecie oraz o jego różnorodności, tym lepiej będą odnajdywali się w dyplomacji i tym lepiej pełnić będą swoją służbę zagraniczną.
Autor: Kevin Nowacki, Koordynator RODM Poznań
Bibliografia:
- Fonkowicz J., Pietkiewicz E., Dyplomacja z bliska, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”,Warszawa 1982.
- Sadecki J., Ambasador, Agora SA, Warszawa 2013.
- Żukowski P. M., Kultura dyplomatyczna w kształceniu dyplomatów, w: Współczesna kultura dyplomatyczna, red. Zgutka M., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1997.