Zabawy historyczne z RODM Poznań

Szanowni Państwo,

Chcąc wspomóc naszą młodzież (zwłaszcza uczącą się zdalnie) postanowiliśmy w kwietniu przygotować trochę materiałów do ćwiczeń. Zapraszamy nie tylko licealistów, ale także starszych i młodszych do wspólnej zabawy z historią.

Na początek czasy Piastów (z domieszką kultury łużyckiej). Odpowiedzi znajdziecie na samym dole.

 

1. Jakie zabytki przedstawiają poniższe ilustracje?

2. Kogo przedstawiają poniższe ilustracje?

 

3. Odpowiedź w jakich miastach władali synowie Bolesława Krzywoustego?

Poznań –

Kraków i Gniezno –

Wrocław –

Płock –

Sandomierz –

A jaką ziemią władała wdowa po Bolesławie Krzywoustym Salomea z Bergu?

4. Przyporządkuj opisy do nazwy średniowiecznego ludu lub państwa.
   Ruś Kijowska, Czechy, Prusowie, Węgry 

A. Pogańskie ludy bałtyckie zamieszkujące w średniowieczu tereny między Pomorzem, Mazowszem, Litwą, Bałtykiem. Obecnie ich terytorium zajmują: województwo warmińsko-mazurskie oraz obwód kaliningradzki.

B. Państwo słowiańskie. Od momentu koronacji Wratysława II na króla stało się królestwem, ale po jego śmierci znów utraciło na znaczeniu. Panowała tam dynastia Przemyślidów.

C. Średniowieczne państwo feudalne w Europie Wschodniej, rządzone przez dynastię Rurykowiczów pochodzenia wareskiego. Najstarsze źródło do historii tego państwa „Powieść minionych lat” wiąże początki państwa z rokiem 862, w którym wódz Waregów Ruryk przybył do Nowogrodu Wielkiego.

D. Lud koczowniczy Magyar przybył ze stepów Wschodniej Europy. Na początku X wieku zajmował obszar w Kotlinie Naddunajskiej. Ekspansja terytorialna tego państwa rozpoczęła się za panowania Stefana I Świętego.

5. Prawda/fałsz:

Mazowszanie mieszkali na obszarze dzisiejszej Małopolski.

Bolesław Chrobry przyłączył do Polski obszar dzisiejszej Słowacji.

Około 992 r. w granicach państwa Mieszka I nie znajdowało się terytorium Moraw.

Polanie zamieszkiwali okolice dzisiejszej Warszawy.

 

6. Jakiej bitwy dotyczy poniższy opis?

Tymczasem dostojny margrabia Hodo, zebrawszy wojsko, napadł z nim na Mieszka, który wierny cesarzowi płacił trybut aż po rzekę Wartę. Na pomoc margrabiemu pośpieszył wraz ze swoimi tylko mój ojciec, graf Zygfryd. Kiedy w dzień św. Jana Chrzciciela starli się z Mieszkiem, odnieśli zrazu zwycięstwo, lecz potem w miejscowości zwanej … brat jego Czcibor zadał im klęskę, kładąc trupem wszystkich najlepszych rycerzy z wyjątkiem wspomnianych grafów. Cesarz, poruszony do żywego wieścią o tej klęsce, wysłał czym prędzej gońców, nakazując Hodonowi i Mieszkowi, aby pod rygorem utraty jego łaski zachowali pokój do czasu, gdy przybędzie na miejsce i osobiście zbada sprawę. [Źródło cytowane za: M. Pawlak, A. Szweda, Poznać przeszłość 1, Wydawnictwo Nowa Era, 2019].

 

7. Na podstawie poniższego tekstu odpowiedz, ilu synów miał Bolesław Krzywousty i dlaczego jeden z nich nie otrzymał swojej dzielnicy?

Gdy [Krzywousty] poczuł, że [Bóg] żąda od niego śmiertelnej powinności, poleca spisać dokumenty testamentowe. Przekazuje w nich w spadku czterem synom i to, co osiągnięte zasługami przodków, i następstwo w królestwie, wyznaczając stałe granice czterech dzielnic w ten sposób, że w rękach najstarszego miało pozostać i księstwo dzielnicy krakowskiej, i władza zwierzchnia […] A jeśliby spotkało go to, co ludzkie, zawsze starszeństwo i wzgląd pierworództwa [to, że ktoś pierwszy się urodził] miały rozstrzygnąć spór o następstwo. Przypominają mu piątego syna, to jest Kazimierza, który był jeszcze małym dzieckiem, dlatego nie pamiętał o nim. [Źródło cytowane za: M. Pawlak, A. Szweda, Poznać przeszłość 1, Wydawnictwo Nowa Era, 2019].

 

8. Gdy kronikarz pisał o Lachach, to o jakim narodzie myślał? Jarosław i Mścisław zebrali wojów mnogich, poszli na Lachów, i zajęli grody czerwieńskie znowu, i spustoszyli ziemię lacką, i mnóstwo Lachów przywiedli [w niewolę]… [Źródło cytowane za: M. Pawlak, A. Szweda, Poznać przeszłość 1, Wydawnictwo Nowa Era, 2019].

 

Odpowiedzi:

1. (Od góry od lewej)

Katedra w Poznaniu;

Pozostałości po siedzibie Mieszka I na Ostrowie Lednickim;

Katedra w Gnieźnie;

Gród w Biskupinie;

Drzwi gnieźnieńskie.

2.

Matyldę i Mieszka II;

Św. Wojciecha i cesarza Ottona II;

Bolesława Krzywoustego (według Matejki).

3.

Poznań – Mieszko III Stary;

Kraków i Gniezno – Władysław Wygnaniec;

Wrocław – Władysław Wygnaniec;

Płock – Bolesław Kędzierzawy/później Kazimierz II Sprawiedliwy;

Sandomierz – Henryk Sandomierski;

Salomea – Ziemią Łęczycką.

4.

Węgry – D

Czechy – B

Ruś Kijowska – C

Prusowie – A

5.

F,P,P,F

6. Bitwy pod Cedynią.
7. 5; kronikarz podaje, że ostatni był bardzo młody i książę o nim zapomniał. Część historyków uważa, że mógł urodzić się już po śmierci ojca i dlatego nie został uwzględniony w tak zwanym „testamencie Krzywoustego”.
8. O Polakach, którzy na wschodzie często są nazywani Lachami.